Stanisław Thugutt: W sprawie komunizmu [1927]
Jestem zwolennikiem legalizowania partii komunistycznej. Jednak bez równoczesnego podjęcia kuracji istotnymi środkami leczniczymi, byłoby to tylko obnażeniem cuchnącej rany. Czytaj dalej →
Teksty
Henryk Kołodziejski: W sprawie Izby Pracy [1931]
Automatyzm gospodarki rynkowej, który jeszcze przed pół wiekiem z powodzeniem regulował życie gospodarcze, nie jest już w stanie dziś spełnić swych zadań. Czytaj dalej →
Leonard Dubacki: W setną rocznicę stracenia [Józef Anastazy Montwiłł-Mirecki]
Józef Anastazy Mirecki, znany w historii jako Montwiłł-Mirecki, zanim został socjalistą i bohaterem narodowym, przeszedł dość złożoną drogę rozwoju ideowego. Czytaj dalej →
Stefania Sempołowska: Uroczystości ku czci Proletariatczyków [1926]
"– „Tak było zawsze” – mówiono powszechnie. – „Tak być nie może – odpowiadali Proletariatczycy. – Nie pozwolimy, by nas i naszych braci dłużej męczono, nie damy się hańbić i krzywdzić ani jako naród w niewoli, ani jako pracownicy w fabrykach i warsztatach." Czytaj dalej →
Towarzystwo Demokratyczne Polskie: Towarzystwo Demokratyczne Polskie i kwestie socjalne [1852]
Demokracja i socjalizm, rewolucja i Rzeczpospolita muszą być narodowe, a jako takie nie mogą być ani dziełem narzuconym, ani wymysłem jednej głowy, ale owocem wszechstronnych i zbiorowych prac i poszukiwań, ale wyrobem i objawem woli ludu całego. Czytaj dalej →
Józef Bieniek: Święty z laickiego kalendarza [Adam Rysiewicz]
Doznał szoku, bo młodemu, żarliwemu humaniście przez moment zdawało się, że istotnie komunizm w radzieckiej prezentacji spowoduje, iż świat przewróci się wreszcie na lewy bok i przyniesie ludzkości pełnię szczęścia. I wtedy to na ideowym sztandarze Rysiewicza, obok krwistej czerwieni, pojawił się drugi jego płat: niepokalana biel polskości! Czytaj dalej →
Stefan Żeromski: Stefan Żeromski: Nagi bruk [1906]
Schodź, burżuazja, na dół! Pięknie do spaceru prosimy! Czytaj dalej →
Zygmunt Zaremba: Stanisław Dubois [1957]
Prochy jego wyniesione z krematorium, wsiąkły w ziemię polską, a pamięć po nim nie powinna zaginąć wśród żyjących i przyszłych pokoleń. Czytaj dalej →
W. Mariański: Sprawa pracownicza w polskiej spółdzielczości spożywców [1933]
Oszczędność stowarzyszenia, osiągnięta przy złym wynagrodzeniu pracowników, nie jest oszczędnością, bo pochodzi z wyzysku pracy. Stowarzyszenia spółdzielcze mogą robić oszczędności na wszystkim, tylko nie na wynagradzaniu pracy. Czytaj dalej →
W. W.: Sprawa kontroli robotniczej nad wytwórczością [1927]
Robotnicy muszą podjąć pracę zorganizowania się i przygotowania do czynnego udziału w wytwórczości. Kontrola robotnicza winna być kontrolą czynnika świadomie wnoszącego nowe wartości do życia gospodarczego. Czytaj dalej →
Jan Wolski: Spółdzielczość i jej zasady [1936]
Spółdzielczość zmierza do przebudowy dotychczasowego, opartego na współzawodnictwie, ustroju gospodarczo-społecznego na ustrój inny, w którym współzawodnictwo zostanie zastąpione przez współdziałanie, oparte na zasadach wolności, równości, braterstwa i sprawiedliwości społecznej. Czytaj dalej →
Janusz Krawczyk: Śpij spokojnie, Jasny Duchu!
Być może ponowna lektura, zapewne po wielu latach, „spółdzielczej twórczości” Pana Edwarda przypomni im, jak winna wyglądać spółdzielczość współczesna. Czytaj dalej →
Jan Maurycy Borski: Socjalizm po wojnie [1939]
Komunizm stał się głównym czynnikiem hamującym rozwój socjalizmu, a jeśli chodzi o Niemcy, to najwięcej przyczynił się do zwycięstwa hitleryzmu. Czytaj dalej →
Mieczysław Niedziałkowski: Socjalizm i liberalizm [1930]
Walka o demokrację parlamentarną leży we wspólnym interesie socjalizmu, jako idei, jako doktryny i jako ruchu, klasy robotniczej, Państwa Polskiego, jako całości. Czytaj dalej →
Antoni Szech: Socjalizm a Kościół [1906]
Idea socjalistyczna, o ile się ona przyczynić chce do wprowadzenia sprawiedliwości w stosunki społeczne, do uszczęśliwienia ludzkości, o ile celem jej dobro przyszłe świata – nie tylko nie sprzeciwia się Kościołowi, ale owszem jest arcychrześcijańską. Czytaj dalej →
Adam Ciołkosz: Socjalizm a komunizm [1954]
Komunizm odbiera wolność, zaś socjalizm przynosi wolność. Socjalizm jest najwyższą formą demokracji. W dzisiejszym stanie rzeczy komunizmu w ogóle nie można uważać ani za socjalizm, ani za następny po socjalizmie etap rozwoju społecznego. Komunizm jest potworną karykaturą socjalizmu, jest jego zaprzeczeniem. Czytaj dalej →
Gustaw Herling-Grudziński: Socjalista, jakich coraz mniej [1972]
Uderzała mnie w nim zawsze piękna symbioza patrioty i internacjonalisty. Socjalizm jest po prostu dla Ciołkosza równoznaczny z internacjonalizmem ludzi głęboko przywiązanych do swego kraju ojczystego. Czytaj dalej →
Stanisław Rychliński: Socjaliści vs. komuniści w związkach zawodowych [1928]
Komisja Centralna Związków Zawodowych ucieka się do ostrych środków obronnych. Uchwałą z dnia 26 kwietnia 1921 r. postanawia „zerwać wszelkie stosunki z Komunistyczną Partią Polski i przeciwdziałać jej akcji na terenie zawodowym, jako szkodliwej dla proletariatu i wrogiej dążeniom do wytworzenia wielkiej i zwartej organizacji zawodowej”. Czytaj dalej →
Tadeusz Podgórski: Samorząd robotniczy PRL [1966]
Rady robotnicze powstały samorzutnie i z inicjatywy samych robotników. Były próbą – przynajmniej częściową – wyzwolenia się klasy robotniczej z partyjnego jarzma „dyktatury proletariatu”. Czytaj dalej →
Franciszek Gil: Rodzi się nowa wieś [1939]
Judym chciał być bohaterem, Judym to poświęcenie, ofiarnictwo, cierpiętnictwo „dla ludu”. Chłop ofiarnictwa nie chce, ani nie żąda poświęceń, inteligenckiej darowizny, która mu już obmierzła. Czytaj dalej →